Bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối: Nguyên nhân, điều trị

Viêm phụ khoa khi trong 3 tháng cuối thai kỳ không chỉ gây triệu chứng khó chịu, mà còn đe dọa đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi trong bụng. Nếu bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối mẹ cần làm gì để tránh nguy hiểm? Bác sĩ Dương Việt Bắc, Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội chia sẻ trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân mẹ bầu bị viêm phụ khoa trong 3 tháng cuối thai kỳ?

3 tháng cuối thai kỳ (tam cá nguyệt thứ ba) là thời điểm mẹ bầu dễ mắc các bệnh lý viêm phụ khoa nhất do những thay đổi sinh lý của cơ thể mẹ như thay đổi nội tiết tố, thay đổi pH âm đạo, suy giảm sức đề kháng, cổ tử cung mở rộng hơn bình thường dẫn đến sung huyết, phì đại niêm mạc âm đạo, tăng sinh tế bào tuyến cổ tử cung… tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại tấn công và gây bệnh. Cụ thể như sau:

1. Thay đổi nội tiết tố

Trong thai kỳ, sự thay đổi nồng độ estrogen và progesterone (1), lưu lượng máu và những thay đổi khác của hệ thống miễn dịch tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus, nấm… phát triển mạnh mẽ gây ra tình trạng viêm âm đạo.

2. Vệ sinh vùng kín không đúng cách

Bình thường, môi trường âm đạo nữ giới luôn tồn tại hai loại vi khuẩn có lợi (gọi là lactobacilli) và vi khuẩn có hại (gọi là vi khuẩn kỵ khí) ở trạng thái cân bằng.

Khi mang thai, độ pH trong âm đạo của mẹ thay đổi, cộng với thói quen vệ sinh vùng kín không đúng cách như thụt rửa sâu trong âm đạo, sử dụng dung dịch vệ sinh chứa chất tẩy rửa mạnh, xịt nước hoa vùng kín… làm phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của âm đạo, khiến vi khuẩn có hại sinh phát triển mạnh mẽ gây viêm nhiễm tại chỗ hoặc lây lan vào các cơ quan sinh dục trong.

3. Cổ tử cung mở rộng

Cổ tử cung là cầu nối giữa âm đạo và buồng tử cung, giữ vai trò quan trọng trong thai kỳ cũng như lúc sinh nở. Khi mang thai, cổ tử cung sẽ mở rộng hơn, vô tình tạo cơ hội cho các tác nhân có hại tấn công và gây viêm nhiễm.

4. Sức đề kháng suy giảm

Mang thai là giai đoạn mà hệ thống miễn dịch, sức đề kháng của mẹ suy giảm đáng kể và rất dễ bị các loại virus, vi khuẩn có hại tấn công. Đây chính là lý do khiến tình trạng bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối trở nên phổ biến.

5. Quan hệ tình dục không an toàn

Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ như bao cao su, không vệ sinh vùng kín sạch sẽ trước và sau khi quan hệ ở cả hai người, quan hệ không chung thủy, có nhiều bạn tình… là những nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ bị viêm âm đạo hơn bình thường. Nguy hiểm hơn, các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs) như lậu, chlamydia, giang mai… có thể truyền từ mẹ sang thai nhi. (2)

6. Viêm nang lông

Viêm nang lông là căn bệnh viêm da lành tính với đặc trưng là sự xuất hiện các mẩn và mụn mủ ở một vùng da hoặc khắp cơ thể. Bệnh thường gặp trong thai kỳ do sự suy giảm miễn dịch, vệ sinh vùng kín không đúng cách hoặc thói quen cạo lông của mẹ bầu…

Khi bị viêm nang lông ở vùng lông mu gây ngứa ngáy, nhiều mẹ bầu có thói quen dùng tay gãi vô hình chung khiến tổn thương nặng hơn, tác nhân có hại tấn công sâu hơn gây viêm nhiễm phụ khoa.

7. Trĩ khi mang thai

Trĩ cũng là một căn bệnh thường gặp trong thai kỳ, đặc biệt là 3 tháng cuối do tử cung mở rộng gây áp lực lên tĩnh mạch. Mẹ bầu bị trĩ có thể gặp các triệu chứng đau hoặc chảy máu sau khi đi đại tiện, ngứa ở vùng hậu môn ảnh hưởng đến vùng kín làm tăng nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa.

Mẹ bầu bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối có sao không?

Bác sĩ Việt Bắc cho biết, bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối nếu được phát hiện sớm và can thiệp xử trí kịp thời sẽ không đe dọa sức khỏe mẹ và thai nhi.

Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều thai phụ không thăm khám phụ khoa khi có những dấu hiệu bất thường bởi sợ đau hoặc sợ dùng thuốc ảnh hưởng đến thai nhi. Việc làm này khiến tình trạng viêm nhiễm không được điều trị hiệu quả, mà kéo dài dai dẳng ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

1. Đối với mẹ

Các triệu chứng của viêm phụ khoa ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi, kém khả năng nuôi dưỡng thai nhi hoặc phải sử dụng đến các loại thuốc có thể gây hại, tăng nguy cơ gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi. (3)

Viêm nhiễm phụ khoa nặng có thể dẫn đến các kết quả bất lợi về sản phụ khoa như viêm cổ tử cung, viêm vùng chậu, nhiễm trùng hậu sản, nhiễm trùng trong tử cung, nhiễm trùng chu sinh và nhiễm trùng sơ sinh.

2. Đối với thai nhi

Mẹ bầu bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối không được điều trị kịp thời và hiệu quả có thể khiến viêm nhiễm lan rộng đến màng ối, gây rỉ ối, vỡ ối sớm, sảy thai hoặc sinh non trước tuần thứ 37 của thai kỳ.

Theo Viện Y tế Quốc gia (National Institutes of Health - NIH), trong quá trình chuyển dạ sinh thường, bệnh viêm phụ khoa ở mẹ có thể gây hại cho thai nhi như sau: (4)

• Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) có thể gây biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh, tình huống hiếm gặp có thể gây tử vong.
• Nấm âm đạo có thể dính vào mắt, miệng của trẻ gây nấm da, nấm mắt, thậm chí có thể nhiễm nấm vào phổi gây viêm phổi.
• Vi khuẩn lậu có thể xâm nhập vào mắt, mũi, miệng gây viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh, thậm chí có thể gây mù lòa.
• Trẻ sơ sinh nhẹ cân so với tiêu chuẩn dễ bị nhiễm trùng sau sinh, viêm phổi, suy hô hấp…

Có thể thấy, các tác nhân gây bệnh viêm phụ khoa gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Vì thế, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu cảnh báo bị viêm vùng kín khi mang thai 3 tháng cuối, mẹ hãy đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Sản Phụ uy tín để được bác sĩ thăm khám và kiểm tra tìm nguyên nhân, từ đó có hướng dẫn can thiệp xử trí phù hợp và hiệu quả.

Những dấu hiệu giúp nhận biết tình trạng viêm phụ khoa trong 3 tháng cuối

Nhìn chung, các triệu chứng của bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối thường không điển hình, khá mờ nhạt, chỉ khi viêm nhiễm nặng hơn mới gây triệu chứng rõ ràng. Mẹ có thể nhận biết bệnh thông qua các dấu hiệu sau:

• Ngứa ngáy vùng kín, ngứa từng cơn hoặc ngứa âm ỉ, dai dẳng và có xu hướng nặng hơn vào ban đêm.
• Dịch âm đạo tiết nhiều hơn bình thường, có màu sắc khác lạ như trắng đục, vàng xanh, nâu, xám… tùy theo tác nhân gây bệnh và có mùi hôi tanh khó chịu.
• Chảy máu vùng kín bất thường.
• Đau sau khi quan hệ tình dục.
• Đau, nóng rát khi tiểu tiện.

Biện pháp điều trị và chăm sóc dành cho mẹ bầu trong 3 tháng cuối thai kỳ

Như đã chia sẻ, tình trạng bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối sẽ không gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi nếu được phát hiện sớm và can thiệp xử trí kịp thời. Do đó, khi mẹ nghi ngờ bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối, việc cần làm là đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Sản Phụ uy tín để được bác sĩ thăm khám và tìm ra nguyên nhân cụ thể.

Dựa vào kết quả đó, bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn mẹ cách điều trị phù hợp, không ảnh hưởng đến thai nhi trong bụng.

Mẹ cần biết rằng, việc điều trị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối cần hết sức cẩn thận, tùy vào tình trạng viêm nhiễm, tác nhân gây bệnh, thể trạng thai phụ và tuần tuổi thai kỳ… mà bác sĩ sẽ hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Chính vì thế, mẹ không được tự ý mua thuốc điều trị tại nhà, sử dụng toa thuốc của người khác hoặc áp dụng những phương pháp dân gian chưa được khoa học kiểm chứng bởi không những không khỏi bệnh, mà còn gây biến chứng nguy hiểm. Một số loại thuốc điều trị viêm phụ khoa chống chỉ định sử dụng ở phụ nữ mang thai vì có thể gây hại, tăng nguy cơ gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn mẹ cách vệ sinh vùng kín đúng cách khi mang thai, thay đổi lối sống sinh hoạt, ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi điều độ, kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị và tái khám theo lịch hẹn để theo dõi sát sao tình trạng viêm nhiễm, thay đổi phác đồ điều trị trong trường hợp cần thiết để đảm bảo thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.

Phòng ngừa viêm phụ khoa khi mang thai ở 3 tháng cuối bằng cách nào?

Bác sĩ Việt Bắc khuyến cáo, để chuẩn bị hành trình mang thai khỏe mạnh, trước khi mang thai các cặp đôi nên thăm khám tiền sản để được chẩn đoán và xử trí các vấn đề sức khỏe nếu có.

Trong thai kỳ, mẹ cần tuân thủ chặt chẽ lịch khám thai và các xét nghiệm tầm soát quan trọng được bác sĩ hướng dẫn. Thăm khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường để được can thiệp xử trí hiệu quả, đảm bảo sức khỏe mẹ và thai nhi.

Để phòng ngừa bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối nói riêng và trong suốt thai kỳ nói chung, mẹ cần lưu ý những điều sau:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ đúng cách theo thứ tự từ trước ra sau để tránh nhiễm khuẩn từ hậu môn. Sử dụng khăn bông mềm sạch lau khô vùng kín sau mỗi lần vệ sinh. Rửa sạch tay bằng xà phòng trước và sau khi vệ sinh.
• Tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên.
• Sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ. Không sử dụng xà phòng hoặc chất tẩy rửa mạnh để vệ sinh vùng kín. Không xịt thơm vùng kín.
• Chọn quần lót chất liệu thông thoáng, vừa vặn với cơ thể để giúp vùng kín luôn khô thoáng.
• Ăn uống khoa học, nên ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước, ăn thêm sữa chua để bổ sung lợi khuẩn cho cơ thể. Hạn chế các loại thức ăn ngọt như bánh, kẹo… Tập luyện thể dục thể thao điều độ, nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường sức đề kháng.
• Quan hệ tình dục an toàn và chung thủy, vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ ở cả hai người. Nếu mẹ đang bị viêm nhiễm, cần kiêng tuyệt đối quan hệ tình dục.

Hy vọng qua bài viết này mẹ bầu đã biết nếu bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng cuối cần làm gì để tránh những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi trong bụng. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào khác, mẹ có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!