Polyp tử cung: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa

Polyp tử cung là bệnh lý khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. ThS.BS Sao Hieng, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, phần lớn các trường hợp polyp là lành tính, tuy nhiên bệnh có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ, thậm chí số ít trường hợp bệnh tiến triển ác tính thành ung thư tử cung rất nguy hiểm.

Vậy polyp ở tử cung là gì và làm thế nào phát hiện sớm để hạn chế tối đa ảnh hưởng và biến chứng nguy hiểm của bệnh? Câu trả lời có trong bài viết dưới đây.

Polyp tử cung là gì?

Polyp tử cung là sự phát triển quá mức của lớp tuyến và mô đệm nội mạc tử cung, có thể phát triển ở bất cứ vị trí nào trong lòng tử cung, vì thế tình trạng này còn được gọi là polyp lòng tử cung hay polyp nội mạc tử cung.

Polyp gắn vào nội mạc tử cung bằng một cuống mỏng hoặc một đế rộng, kéo dài vào tử cung của người phụ nữ. Khối polyp có thể có hình tròn hoặc hình bầu dục, có kích thước từ vài milimet (cỡ hạt mè) đến vài centimet (cỡ quả bóng gôn) hoặc lớn hơn. Phụ nữ có thể có một hoặc đa polyp. (1)

ThS.BS Sao Hieng chia sẻ, đa số polyp mọc ở tử cung là những khối u nhỏ lành tính, tuy nhiên chúng có thể gây ra các biến chứng nặng như khó thụ thai, chảy máu kinh nguyệt nhiều hoặc chảy máu âm đạo sau mãn kinh. Một số polyp cũng có thể là tiền ung thư.

Ngay khi nhận thấy các triệu chứng như chảy máu hoặc tiết dịch âm đạo bất thường, chị em hãy thăm khám ngay để được xác định nguyên nhân. Bác sĩ sẽ xác định xem chị em có polyp ở tử cung không hay có vấn đề sức khỏe khác gây ra triệu chứng tương tự. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây ra polyp ở tử cung

Hiện nay, nguyên nhân gây polyp lòng tử cung vẫn đang được nghiên cứu và chưa thể xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có những yếu tố được cho rằng có liên quan làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh này, thường gặp nhất là sự gia tăng nồng độ và tác động của Estrogen nội sinh hay ngoại sinh.

Vì thế, phụ nữ có khả năng phát triển polyp tử cung ở độ tuổi từ 40-50 tuổi, tức là trong độ tuổi sinh đẻ và thời kỳ tiền mãn kinh có khả năng cao nhất. Nguy cơ vẫn có thể tiếp tục ở thời kỳ hậu mãn kinh, nhưng sẽ hiếm gặp ở nữ giới dưới 20 tuổi.

Ngoài ra, nguy cơ phát triển của polyp cũng sẽ tăng lên nếu chị em có các yếu tố sau: (2)

• Phụ nữ béo phì (BMI ≥ 30) có tỷ lệ polyp lòng tử cung cao hơn so với những phụ nữ khác.
• Bị tăng huyết áp.
• Phụ nữ uống Tamoxifen - một loại thuốc điều trị ung thư vú. Nghiên cứu cho thấy, khoảng 8-36% phụ nữ sau mãn kinh điều trị bằng liệu pháp này sẽ phát triển polyp ở tử cung.
• Sử dụng liệu pháp thay thế hormone có liều lượng cao Estrogen.
• Mắc hội chứng Lynch hoặc hội chứng Cowden.

Dấu hiệu polyp tử cung

Polyp tử cung có thể không gây bất kỳ triệu chứng nào, nếu gây triệu chứng thì phổ biến nhất là chảy máu âm đạo bất thường. Chảy máu bất thường bao gồm chảy máu âm đạo sau mãn kinh và chu kỳ kinh nguyệt không đều.

Bác sĩ Sao Hieng cho biết, độ dài của chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày, tính từ ngày đầu của kỳ kinh này đến ngày đầu của kỳ kinh tiếp theo. Khoảng cách giữa 2 kỳ kinh từ 24-38 ngày vẫn được xem là bình thường. Thời gian hành kinh kéo dài từ 4-7 ngày. Phụ nữ sẽ gặp những triệu chứng sau:

• Kinh nguyệt không đều, không thể đoán trước thời gian xuất hiện và lượng máu kinh.
• Chảy máu lốm đốm giữa kỳ kinh.
• Máu lốm đốm màu đỏ, hồng hoặc nâu sau khi mãn kinh.
• Chảy máu sau khi giao hợp.
• Khó thụ thai hoặc vô sinh.

Cần nhận định rằng, bất kỳ hiện tượng chảy máu hoặc tiết dịch âm đạo bất thường nào cũng cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra xác định nguyên nhân và can thiệp giải quyết ngay.

Đặc biệt, các triệu chứng kể trên thường gặp ở phụ nữ bị polyp tử cung, nhưng ung thư tử cung cũng có thể gây ra những triệu chứng tương tự. Chính bởi lý do đó, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo phụ nữ nên thăm khám ngay nếu các triệu chứng kéo dài trong 2 tuần hoặc lâu hơn, hoặc xuất hiện sau khi phụ nữ đã mãn kinh.

Polyp tử cung có nguy hiểm không?

Nếu không được phát hiện và can thiệp điều trị từ sớm, bệnh có thể gây ra những biến chứng sau: (3)

• Tình trạng tăng tiết dịch âm đạo khiến âm đạo luôn trong trạng thái ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật có hại phát triển gây ra các bệnh phụ khoa như viêm âm hộ, viêm âm đạo, viêm cổ tử cung…
• Phụ nữ bị polyp lòng tử cung tăng nguy cơ bị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
• Phụ nữ mang thai có polyp tử cung khi phát triển sẽ chèn ép lên thai nhi, dễ dẫn đến tình trạng sảy thai hoặc sinh non. Mẹ bầu cũng tăng nguy cơ bị nhau tiền đạo.
• Có thể gây thiếu máu mạn tính do tình trạng xuất huyết tử cung.
• Polyp lòng tử cung có thể bị viêm nhiễm hoặc hoại tử. Khi hiện tượng viêm nhiễm lan rộng nội mạc tử cung, cơ tử cung sẽ làm tăng nguy cơ ung thư tử cung và ung thư cổ tử cung.
• Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn ở nữ giới. Khi tử cung có polyp kích thước quá lớn hoặc có đa polyp sẽ ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng và làm tổ của trứng.

Chẩn đoán polyp tử cung

Trên thực tế, nhiều trường hợp chị em không biết bản thân bị polyp tử cung cho đến khi khám sức khỏe phụ khoa định kỳ. Trong trường hợp chị em xuất hiện các triệu chứng bệnh, đi thăm khám để xác định tử cung có polyp hay không, bác sĩ sẽ hỏi một số câu hỏi về chu kỳ kinh thông thường và chiều dài kỳ kinh. Nếu chị em đã mãn kinh, bác sĩ sẽ hỏi thăm triệu chứng chảy máu bất thường mà chị em gặp phải. Bác sĩ cũng sẽ hỏi thêm về các loại thuốc hoặc liệu pháp bổ sung hormone đang sử dụng.

Khi nghi ngờ chị em mắc bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp các thủ thuật sau: (4)

• Siêu âm qua âm đạo: quan sát hình ảnh bên trong tử cung, sóng siêu âm giúp quan sát rõ polyp hoặc nghi ngờ khối polyp khi thấy hình ảnh nội mạc tử cung dày lên.
• Siêu âm bơm nước buồng tử cung: tiến hành bơm nước muối đã vô trùng vào buồng tử cung qua ống thông, giúp tử cung mở rộng và cung cấp hình ảnh rõ nét về những khối u nằm trong khoang tử cung qua siêu âm.
• Nội soi buồng tử cung: bác sĩ sử dụng một ống camera có tay cầm dài, mảnh và có đèn ở đầu ống đi vào âm đạo và cổ tử cung để quan sát bên trong tử cung. Bác sĩ cũng có thể kết hợp nội soi buồng tử cung với phẫu thuật để tiến hành cắt bỏ các polyp.
• Sinh thiết nội mạc tử cung: sử dụng ống hút để thu thập mẫu ở thành tử cung, sau đó gửi đến phòng xét nghiệm để phát hiện mẫu có vấn đề bất thường hay không.

“Một vài tổn thương ung thư tử cung hoặc tiền ung thư tử cung như tăng sản nội mạc tử cung cũng có hình dáng giống như một polyp. Vì thế, khi phát hiện tình huống có polyp nội mạc tử cung, bác sĩ đều khuyến khích chị em sinh thiết lấy mẫu để gửi đến phòng xét nghiệm, kiểm tra kỹ càng loại trừ tổn thương ác tính”, bác sĩ Sao Hieng cho biết thêm.

Polyp tử cung được điều trị như thế nào?

Việc điều trị polyp tử cung sẽ phụ thuộc vào triệu chứng gặp phải và các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư tử cung. Nếu chị em còn trong độ tuổi sinh sản và polyp không gây triệu chứng, bác sĩ sẽ khuyến khích theo dõi thay vì can thiệp điều trị vì polyp có thể tự biến mất.

Tuy nhiên, nếu phụ nữ sau khi mãn kinh hoặc polyp gây ra triệu chứng cần can thiệp điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định cho chị em:

• Sử dụng thuốc: một số loại thuốc nội tiết tố có progestin hoặc thuốc đồng vận hormone gonadotropin có thể cải thiện các triệu chứng của polyp tử cung, tuy nhiên các triệu chứng sẽ tái phát trở lại khi chị em ngưng thuốc. Do đó đây chỉ là cách điều trị tạm thời.
• Phẫu thuật cắt bỏ polyp tử cung bằng nội soi: khi nội soi buồng tử cung, bác sĩ sẽ đưa dụng cụ phẫu thuật qua âm đạo và cổ tử cung vào buồng tử cung, cắt bỏ những polyp được tìm thấy. Sau khi cắt bỏ, bác sĩ sẽ gửi mẫu đến phòng xét nghiệm để kiểm tra tế bào ung thư.

Một lựa chọn khác là cắt bỏ nội mạc tử cung giúp ngăn chặn sự phát triển của polyp tử cung, đồng thời khiến kinh nguyệt ra ít hơn. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ áp dụng cho những trường hợp phụ nữ đã có đủ số con mong muốn hoặc không có kế hoạch sinh thêm con.

Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ thăm khám và điều trị cá thể hóa, điều trị hiệu quả và toàn diện cho từng trường hợp cụ thể. Trung tâm cũng triển khai dịch vụ tầm soát sàng lọc ung thư tử cung, giúp phát hiện tế bào ung thư từ sớm ngay khi chưa bộc phát triệu chứng, bảo vệ sức khỏe và thiên chức làm mẹ của người phụ nữ.

Để đặt lịch khám và tư vấn với các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị em vui lòng liên hệ đến:

Phòng ngừa polyp tử cung bằng cách nào?

Hiện nay vẫn chưa có giải pháp ngăn ngừa được polyp tử cung, nhưng chị em có thể giảm thiểu các yếu tố nguy cơ bằng cách kiểm soát tốt huyết áp, áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học kết hợp tập luyện điều độ để duy trì mức cân nặng hợp lý.

Bên cạnh đó, thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/lần là cách giúp phát hiện sớm polyp ở tử cung nếu có, can thiệp hiệu quả giúp ngăn ngừa các triệu chứng khó chịu hoặc biến chứng nguy hiểm do polyp gây ra.

Những câu hỏi thường gặp

1. Polyp tử cung có tiến triển thành ung thư không?

Mặc phù đa số trường hợp là lành tính, nhưng nghiên cứu cho thấy có khoảng 5% polyp là ung thư hoặc tiền ung thư như tăng sản nội mạc tử cung. Nguy cơ polyp tiến triển thành ung thư sẽ cao hơn nếu chị em mắc phải khi đã mãn kinh hoặc có tình trạng chảy máu âm đạo bất thường nặng. Chị em có thể đến ngay cơ sở y tế để được làm sinh thiết loại trừ tình huống ung thư.

2. Polyp tử cung và u xơ tử cung có giống nhau không?

Dấu hiệu polyp tử cung và u xơ tử cung tương tự nhau, tuy nhiên u xơ tử cung là sự phát triển quá mức của tế bào cơ tử cung trong thành tử cung, không phải lớp tuyến và mô đệm nội mạc tử cung.

Vì thế, khi gặp các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, chảy máu lốm đốm giữa kỳ kinh, chảy máu sau khi giao hợp… chị em hãy đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra xác định chính xác nguyên nhân. Sau khi chẩn đoán đúng bệnh, tùy vào tình trạng sức khỏe và mong muốn sinh con của phụ nữ mà bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp.

Hy vọng thông qua bài viết này chị em đã biết được polyp tử cung là gì và có những dấu hiệu thường gặp nào để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!