Bệnh giả gout: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Bệnh giả gout là một dạng viêm khớp, đặc trưng bởi tình trạng lắng đọng canxi tại khớp viêm. Hiện nay, căn nguyên của bệnh giả gút vẫn chưa được xác định. Những triệu chứng lâm sàng của bệnh cũng tương đồng với bệnh gút nên được gọi là “bệnh giả gút”. Điều trị bệnh ưu tiên điều trị bảo tồn, kiểm soát những cơn đau cấp tính.

Bệnh giả gút là gì?

Bệnh giả gout (pseudogout) là tình trạng lắng đọng canxi, gây ra các cơn đau khớp cấp tính, với các triệu chứng như sưng, nóng, đỏ tại vị trí khớp viêm. Đây là những triệu chứng điển hình của bệnh gút, vì thế, pseudogout được gọi là bệnh giả gút.

Giả gút có thể xảy ra với bất kỳ ai, thuộc mọi độ tuổi. Tuy nhiên, những người lớn tuổi sẽ dễ bị mắc bệnh hơn nhóm người trẻ tuổi. Thống kê cho thấy, có 3% người 60 tuổi và 50% người 90 tuổi xảy ra hiện tượng lắng đọng canxi. (1)

Dù những triệu chứng của bệnh giả gút giống với bệnh gút, nhưng cơ chế bệnh sinh của 2 bệnh là khác nhau. Bệnh gút là tình trạng rối loạn chuyển hóa nhân purin, gây tăng nồng độ acid uric trong máu, dẫn đến hiện tượng lắng đọng tinh thể urat bên trong các khớp (thường là khớp đốt bàn ngón chân cái).

Sự lắng đọng tinh thể tại các khớp sẽ gây nên tình trạng viêm khớp và từ đó dẫn đến cơn đau gút. Gút mạn tính sẽ hình thành các hạt tophi dưới da với biểu hiện là những nốt sần nhỏ màu trắng nổi xung quanh vị trí dưới da.

Tham khảo: Phân biệt bệnh gout và giả gout

Bệnh giả gút là tình trạng lắng đọng canxi trong khớp, cụ thể là tinh thể canxi pyrophosphate. Hiện nay vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân trực tiếp gây ra sự lắng đọng canxi này. Nhưng bệnh giả gút không liên quan đến chế độ dinh dưỡng hay thói quen ăn uống.

Cơn đau khớp cấp của bệnh giả gút có thể đến từ sự giải phóng tinh thể canxi vào dịch khớp, đồng thời thu hút các tế bào bạch cầu. Ở bệnh giả gút, người bệnh sẽ không xuất hiện các hạt tophi. Đây cũng là đặc điểm phân biệt 2 loại bệnh viêm khớp này.

Nguyên nhân gây viêm khớp giả gout

Nguyên nhân trực tiếp gây viêm khớp giả gút là sự lắng đọng của các tinh thể canxi pyrophosphate trong sụn khớp. Hiện, vẫn chưa có nghiên cứu nào chỉ ra được căn nguyên khiến cơ thể bị lắng đọng canxi. (2)

Tuy nhiên, tinh thể canxi pyrophosphate sẽ tăng dần theo tuổi. Vì thế, nhóm người lớn tuổi có khả năng bị bệnh giả gút cao hơn người trẻ, trung niên.

Ngoài ra, hiện tượng lắng đọng canxi có liên quan đến một số tình trạng sức khỏe, được xem là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh viêm khớp giả gút, gồm:

• Người từng bị các bệnh lý về tuyến giáp
• Người bị thiếu hụt Magie
• Người bị thừa nồng độ Calci
• Người bị thừa sắt
• Người có người nhà từng bị bệnh giả gút

Triệu chứng của bệnh giả gout

Những triệu chứng thường thấy của bệnh giả gút là cơn đau cấp tính tại khớp viêm, phổ biến nhất là tại vì trí đầu gối. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp người bị bệnh giả gút bị viêm và đau tại các vị trí khác như cổ tay, vai, mắt cá chân, khuỷu tay, bàn tay,… Và cũng có thể người bệnh bị đau cấp 2 - 3 vị trí trong cùng một lần.

Cơn đau cấp này thường xảy ra đột ngột, và kéo dài từ vài giờ đến 3 - 10 ngày. Những triệu chứng đi kèm với cơn đau cấp giả gút là:

• Sưng tấy
• Nóng, đỏ tại khớp viêm
• Hạn chế vận động của khớp
• Một số trường hợp có sốt kèm theo

Những triệu chứng này khá giống với các bệnh lý viêm khớp nên người bệnh rất khó nhận biết được mình có bị bệnh giả gút hay không. Do đó, ngay khi các triệu chứng xuất hiện và không có dấu hiệu thuyên giảm, người bệnh cần đến thăm khám với bác sĩ để được chẩn đoán và can thiệp y khoa kịp thời.

Chẩn đoán bệnh giả gút như thế nào?

Bệnh giả gút được chẩn đoán bằng các phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng, chủ yếu là kiểm tra dịch khớp gối. (3)

Những triệu chứng lâm sàng của bệnh giả gút rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý viêm khớp khác. Vì vậy, bác sĩ sẽ không thể xác định được người bệnh có bị bệnh viêm khớp giả gút hay không. Xét nghiệm dịch khớp gối kiểm tra các tinh thể canxi pyrophosphate lắng đọng trong khớp thường được áp dụng để chẩn đoán bệnh giả gút vì độ chính xác cao.

Chọc hút dịch khớp được thực hiện với người bệnh ở tư thế nằm. Bác sĩ sẽ gây tê tại vị trí chọc hút và sau đó dùng kim chuyên dụng để tiến hành hút dịch và đem đi xét nghiệm.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể yêu cầu người bệnh thực hiện những xét nghiệm hoặc chẩn đoán hình ảnh khác nhằm loại bỏ khả năng các bệnh về khớp khác. Những phương pháp chẩn đoán có thể được thực hiện cùng lúc với chọc hút dịch khớp là:

• Xét nghiệm máu
• Chụp X-quang
• Chụp cắt lớp vi tính
• Chụp cộng hưởng từ

Biến chứng có thể gặp phải

Biến chứng của bệnh giả gút có thể xảy ra là:

• Viêm màng hoạt dịch cấp tính
• Thoái hóa khớp
• Hạn chế vận động các khớp, lâu dần có thể có nguy cơ tàn phế.
• Các biến chứng của bệnh là hệ lụy của quá trình khớp viêm kéo dài, các thành phần trong khớp liên tục bị tổn thương bởi tinh thể canxi pyrophosphate. Biến chứng thường dễ xảy ra ở những người bệnh không chăm sóc sức khỏe tốt, nhất là kiểm soát các cơn đau khớp. Các cơn đau xuất hiện thường xuyên, đồng nghĩa với việc khớp bị viêm liên tục bị phá hủy, lâu dần sẽ tiến triển thành những biến chứng nghiêm trọng, và thậm chí gây tàn phế.

Để có thể giảm thiểu tối đa khả năng bị biến chứng của bệnh giả gút, hoặc làm chậm thời gian khớp bị giảm chức năng, chủ động bảo vệ sức khỏe tổng thể và quản lý tốt tình trạng cơ xương khớp là điều cần thiết mà người bệnh nên lưu tâm.

Phương pháp điều trị giả gout

Bệnh giả gout không thể điều trị hoàn toàn. Hiện nay, việc điều trị bệnh nhằm kiểm soát các cơn đau đem lại hiệu quả khả quan hơn là cố gắng điều trị khỏi hoàn toàn. (4)

Phương pháp điều trị bệnh là uống thuốc để giảm đau kết hợp với thay đổi lối sống để cải thiện chức năng khớp. Bác sĩ sẽ dựa trên triệu chứng lâm sàng của người bệnh để kê toa các thuốc phù hợp như thuốc chống viêm không steroid hoặc corticosteroid.

Với những ca bệnh có tình trạng sưng và đau cấp tính, người bệnh có thể được chọc hút dịch khớp hoặc tiêm corticosteroid vào khớp để giảm đau cho người bệnh.

Phẫu thuật không phải là một phương pháp được ưu tiên. Tuy nhiên, nếu người bệnh giả gút nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa, hoặc có xảy ra biến chứng, bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật thay khớp cho người bệnh.

Cần lưu ý rằng, điều trị bảo tồn luôn được áp dụng song song với mọi phương pháp điều trị bệnh giả gút. Vì không có phương pháp nào tiêu giảm canxi lắng đọng tại khớp. Điều trị bảo tồn đóng vai trò giúp người bệnh kiểm soát tốt sức khỏe cơ xương khớp, giảm mức độ đau mỗi khi bùng phát, hạn chế tần suất đau khớp.

Cách phòng ngừa bệnh giả gout

Không có phương pháp phòng ngừa hoàn toàn bệnh giả gút vì không xác định được căn nguyên lắng đọng tinh thể canxi hay các yếu tố khác như tuổi tác, gen di truyền gia đình và giới tính. Tuy nhiên, mọi người vẫn có thể giảm nguy cơ bị mắc bệnh bằng cách duy trì chức năng xương khớp, chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Xây dựng một lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng khoa học là một trong những yếu tố hàng đầu để phòng ngừa bệnh giả gút vì đem lại hiệu quả cao. Những cách xây dựng nền sức khỏe tốt cũng như duy trì được chức năng cơ xương khớp gồm:

• Ăn uống cân bằng các chất. Đồng thời, bổ sung omega 3 (từ cá hoặc thực phẩm chức năng). Omega 3 là một chất béo không bão hòa rất cần thiết cho cơ thể. Giúp giảm tình trạng viêm, phòng ngừa tình trạng thoái hóa cũng như hạn chế một số bệnh lý tự miễn có thể dẫn đến bệnh giả gout.
• Tập luyện thể dục đều đặn giúp tăng cường độ linh hoạt của khớp, gia tăng sức mạnh của các cơ quanh khớp và duy trì sức khỏe tổng quan ở mức ổn định.
• Kiểm soát tốt cân nặng. Việc cơ thể ở trạng thái thừa cân béo phì luôn là một yếu tố rủi ro gây ra nhiều loại bệnh lý, bao gồm cơ xương khớp. Các khớp xương luôn phải chịu một áp lực lớn mỗi ngày nếu trọng lượng cơ thể quá cao. Đó là lý do khiến người thừa cân béo phì dễ bị viêm khớp, đau khớp cấp tính hơn người có cân nặng được kiểm soát tốt.
• Tránh chấn thương, đặc biệt đối với người là vận động viên thể thao và người lao động tay chân.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Bệnh giả gout là một dạng bệnh lý viêm khớp, có những triệu chứng tương đồng với bệnh gout, nhưng cơ chế bệnh sinh hoàn toàn khác nhau. Hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân trực tiếp gây bệnh, cũng như bệnh giả gout không thể điều trị hết hoàn toàn. Vì vậy, kiểm soát cơn đau cấp và điều trị bảo tồn được ưu tiên hơn cho người bệnh. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên để tăng sức mạnh cho cơ khớp, tăng sức đề kháng cho cơ thể.