Giấy mua bán xe viết tay có hợp pháp không?

Khi thực hiện giao dịch mua bán xe, nhiều người thường lựa chọn viết giấy mua bán xe tay tay thay vì sử dụng hợp đồng mẫu hay công chứng. Tuy nhiên, một câu hỏi thường xuyên được đặt ra là liệu giấy mua bán xe viết tay có hợp pháp không và có giá trị pháp lý như các loại giấy tờ khác hay không? Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ cung cấp những thông tin chi tiết để giải đáp thắc mắc của bạn.

1. Giao Dịch Dân Sự Trong Mua Bán Xe Là Gì?

Giao dịch dân sự được định nghĩa là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương có tác dụng phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự giữa các bên. Trong bối cảnh mua bán xe, giao dịch này chính là một hợp đồng mua bán giữa bên bán và bên mua.

• Quyền và nghĩa vụ của bên mua: Bên mua có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ giá trị của chiếc xe, cũng như các khoản phí liên quan (như lệ phí trước bạ, chi phí công chứng/chứng thực, nếu có).
• Quyền và nghĩa vụ của bên bán: Bên bán có nghĩa vụ giao xe cho bên mua và cung cấp đầy đủ giấy tờ liên quan đến xe (giấy đăng ký xe, sổ kiểm tra bảo hành, giấy tờ sang tên, v.v.).

Căn cứ pháp lý:

• Theo Điều 116 của Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể được thực hiện bằng văn bản, lời nói hoặc hành vi cụ thể, và nếu có yêu cầu về hình thức thì phải tuân thủ theo quy định của pháp luật.
• Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng một giao dịch dân sự cần có hình thức hợp pháp để có hiệu lực pháp lý. Đặc biệt trong trường hợp mua bán xe, hợp đồng cần được thể hiện bằng văn bản (có thể là giấy mua bán xe viết tay).

Giấy mua bán xe viết tay là văn bản thể hiện sự thỏa thuận giữa bên bán và bên mua về việc chuyển quyền sở hữu xe (thường là xe máy hoặc ô tô) từ người này sang người khác. Văn bản này được viết bằng tay hoặc đánh máy, do hai bên tự lập, không có công chứng hoặc chứng thực của cơ quan có thẩm quyền như văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã.

Nội dung của giấy mua bán xe viết tay thường bao gồm:

• Thông tin của bên bán và bên mua (họ tên, địa chỉ, số CMND/CCCD)

• Thông tin xe được mua bán (loại xe, biển số, số khung, số máy, năm sản xuất…)

• Giá bán, phương thức thanh toán

• Thời điểm giao nhận xe

• Cam kết của hai bên

• Chữ ký của bên bán và bên mua

Tuy nhiên, giấy mua bán xe viết tay không có giá trị pháp lý để làm thủ tục sang tên xe theo quy định hiện hành. Do đó, nếu chỉ lập giấy viết tay mà không đi công chứng hoặc chứng thực, việc mua bán sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro và không được pháp luật bảo vệ đầy đủ khi có tranh chấp xảy ra.

2. Giấy Mua Bán Xe Viết Tay Có Hợp Pháp Không?

Khi bạn thực hiện việc mua bán xe bằng giấy mua bán xe viết tay, liệu nó có được coi là hợp pháp và có giá trị pháp lý? Câu trả lời là có nhưng chỉ khi có sự tham gia của công chứng hoặc chứng thực.

Giá trị pháp lý của giấy mua bán xe viết tay:

Giấy mua bán xe viết tay có thể có giá trị pháp lý nếu nó đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của pháp luật, đặc biệt là việc công chứng hoặc chứng thực. Cụ thể:

• Công chứng: Việc công chứng giấy mua bán xe tại các văn phòng công chứng giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia giao dịch. Giấy mua bán xe sau khi được công chứng có giá trị cao và được pháp luật công nhận.
• Chứng thực: Giấy mua bán xe viết tay cũng có thể được chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã/phường nơi đăng ký xe, tuy nhiên, việc này có thể hạn chế giá trị pháp lý của hợp đồng so với việc công chứng tại văn phòng công chứng.

Cơ sở pháp lý:

• Theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể được thực hiện bằng văn bản, bao gồm cả giấy mua bán xe viết tay.
• Thông tư 58/2020/TT-BCA quy định rõ rằng giấy bán, cho, tặng xe của cá nhân có xác nhận công chứng hoặc chứng thực mới được coi là hợp lệ và có giá trị pháp lý trong việc chuyển nhượng quyền sở hữu xe.

>>>> Xem thêm bài viết: Mua bán xe máy cũ cần giấy tờ gì để không bị phạt?

3. Giấy Tờ Cần Chuẩn Bị Khi Mua Bán Xe Với Giấy Mua Bán Xe Viết Tay

Để đảm bảo rằng giao dịch mua bán xe diễn ra đúng quy định và tránh những rắc rối pháp lý, cả bên mua và bên bán cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

Giấy tờ của bên bán:

• Giấy đăng ký xe chính chủ: Đây là giấy tờ quan trọng nhất để chứng minh quyền sở hữu xe của bên bán.
• Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân: Giấy tờ tùy thân của bên bán để xác nhận danh tính.
• Sổ hộ khẩu và giấy tờ tình trạng hôn nhân (nếu có): Đây là các giấy tờ chứng minh tình trạng pháp lý của bên bán.

Giấy tờ của bên mua:

• Giấy tờ tùy thân: Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân của bên mua.
• Tiền mua xe và các khoản phí sang tên: Tiền trả cho bên bán cùng các khoản chi phí (như phí sang tên, lệ phí trước bạ, chi phí công chứng/chứng thực).

4. Thủ Tục Công Chứng Hoặc Chứng Thực Giấy Mua Bán Xe Viết Tay

Để giấy mua bán xe viết tay có giá trị pháp lý, bạn cần thực hiện thủ tục công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.

Công chứng hợp đồng mua bán xe:

• Việc công chứng giấy mua bán xe được thực hiện tại văn phòng công chứng. Công chứng sẽ xác nhận tính hợp pháp của giấy mua bán và bảo vệ quyền lợi của cả bên mua và bên bán. Quy trình công chứng bao gồm:
  • Cả hai bên (bên mua và bên bán) phải có mặt và ký vào hợp đồng.
  • Phí công chứng sẽ được tính theo giá trị tài sản (giá trị xe).
  • Giấy mua bán xe được công chứng sẽ có 3 bản chính (mỗi bên giữ một bản).

Chứng thực giấy mua bán xe tại UBND xã/phường:

• Nếu bạn chọn chứng thực thay vì công chứng, giấy mua bán xe viết tay sẽ được chứng thực tại UBND cấp xã/phường nơi đăng ký xe. Quy trình chứng thực đơn giản hơn nhưng giá trị pháp lý có thể không cao như công chứng.

5. Hồ Sơ Đăng Ký Xe Cần Chuẩn Bị

Sau khi công chứng hoặc chứng thực giấy mua bán xe viết tay, bạn cần chuẩn bị các giấy tờ sau để đăng ký xe:

• Giấy khai đăng ký xe theo mẫu số 01 Thông tư 58/2020/TT-BCA.
• Giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe: Giấy mua bán xe đã được công chứng/chứng thực.
• Giấy tờ lệ phí trước bạ: Biên lai nộp lệ phí trước bạ xe.

Cả bên mua và bên bán cần có giấy tờ tùy thân như căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân khi làm thủ tục đăng ký.

>>>> Xem thêm bài viết: Hợp đồng mua bán xe có thời hạn bao lâu?

6. Những rủi ro khi lập hợp đồng mua bán xe viết tay bạn nên biết

Không có giá trị pháp lý hoàn toàn: Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận chuyển quyền sở hữu. Tuy nhiên, để sang tên xe (ô tô, xe máy…), theo Thông tư 58/2020/TT-BCA, hợp đồng mua bán phải được công chứng hoặc chứng thực thì mới làm thủ tục đăng ký được.Do đó, hợp đồng viết tay không đủ điều kiện để làm thủ tục sang tên xe.

Nguy cơ bị lừa đảo hoặc tranh chấp: Người bán có thể bán cùng một chiếc xe cho nhiều người do không có ràng buộc pháp lý chặt chẽ. Trong trường hợp xe có tranh chấp quyền sở hữu, đang bị thế chấp, hoặc là tài sản đang bị kê biên, người mua sẽ gặp nhiều rủi ro. Nếu người bán phủ nhận giao dịch, bạn không có bằng chứng pháp lý vững chắc để bảo vệ quyền lợi của mình.

Chịu trách nhiệm pháp lý nếu xe gây tai nạn: Nếu chưa sang tên, người đứng tên trong giấy đăng ký xe vẫn là chủ cũ. Khi xe gây tai nạn, chủ cũ có thể bị liên đới trách nhiệm. Nếu xe bị dùng vào mục đích phạm pháp, bạn có thể gặp khó khăn trong việc chứng minh quyền sở hữu và nguồn gốc hợp pháp.

Không vay vốn hoặc thế chấp được: Ngân hàng và tổ chức tín dụng thường không chấp nhận tài sản chưa sang tên để làm tài sản đảm bảo cho khoản vay. Hợp đồng viết tay không đủ điều kiện pháp lý để chứng minh quyền sở hữu tài sản.

Khó khăn khi đăng ký, kiểm định hoặc sang tên: Xe không sang tên được thì bạn không thể thực hiện các thủ tục như đăng ký mới, đổi biển số, đăng kiểm định kỳ (với ô tô), tham gia bảo hiểm xe theo tên mình hoặc tiếp tục mua bán, chuyển nhượng hợp pháp.

7. Câu Hỏi Thường Gặp

Giấy mua bán xe viết tay có được coi là hợp pháp nếu không công chứng/chứng thực?

Không, giấy mua bán xe viết tay chỉ có giá trị pháp lý khi có công chứng hoặc chứng thực.

Tôi có thể tự viết giấy mua bán xe mà không cần công chứng không?

Có thể viết giấy mua bán xe, nhưng nếu muốn giấy này có giá trị pháp lý và tránh rủi ro, cần công chứng hoặc chứng thực.

Ai có quyền công chứng/chứng thực giấy mua bán xe?

Giấy mua bán xe có thể được công chứng tại văn phòng công chứng hoặc chứng thực tại UBND cấp xã/phường nơi đăng ký xe.

Giấy mua bán xe viết tay có thể hợp pháp nếu được công chứng hoặc chứng thực. Việc tuân thủ đúng quy trình công chứng/chứng thực không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả bên mua và bên bán mà còn đảm bảo tính hợp pháp của giao dịch mua bán xe. Do đó, trước khi tiến hành giao dịch mua bán xe, bạn nên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và thực hiện công chứng hoặc chứng thực để tránh tranh chấp pháp lý sau này. Liên hệ ACC Đồng Nai để được tư vấn.