Top 9 dấu hiệu bị cận nhẹ cần chú ý để sớm nhận biết

Cận thị nhẹ mặc dù chưa ảnh hưởng nhiều đến thị lực nhưng nếu không được phát hiện sớm có thể tiến triển nặng gây khó khăn cho học tập, làm việc. Nhận biết sớm các dấu hiệu bị cận nhẹ có thể giúp bạn chủ động quản lý bệnh và có phương pháp cải thiện thị lực hiệu quả. Cùng Eco Pharma tìm hiểu chủ đề này.

Cận thị nhẹ là gì?

Cận thị nhẹ là tình trạng cận thị trong mức 0,25 đến - 3 Diop (độ). Các triệu chứng ở giai đoạn cận thị nhẹ không quá phức tạp, vẫn có thể nhìn gần và chưa ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt. Thế nhưng, độ cận thường tăng nhanh ở nhóm tuổi đi học (12 - 18 tuổi) nếu điều trị không đúng cách, kịp thời.

Dựa vào biểu hiện, độ tuổi khởi phát và thể lâm sàng. Cận thị chia thành 3 cấp độ, bác sĩ có thể dựa vào đó để kịp thời điều chỉnh thói quen sinh hoạt hoặc can thiệp bằng liệu pháp chuyên sâu. Cụ thể, cận từ 0,25 đến - 3 độ (mức nhẹ); cận từ 3,25 đến - 6 độ (mức trung bình); cận từ 6,25 đến - 10 độ (mức nặng). (1)

Tìm hiểu thêm: Top 10 dấu hiệu bị cận thị dễ nhận biết để điều trị kịp thời

Nguyên nhân mắt bị cận thị nhẹ

Mắt bị cận thị nhẹ có thể do các nguyên nhân sau đây:

1. Cấu trúc giác mạc thay đổi

Giác mạc đóng vai trò bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại, cung cấp dinh dưỡng, oxy cho tế bào mắt và tham gia vào quá trình lấy nét ánh sáng. Giác mạc có thể thay đổi cấu trúc theo thời gian, tuổi tác, bệnh lý, hoặc các yếu tố khác. Ngoài ra, cấu trúc giác mạc có liên quan đến cận thị nhẹ, đặc biệt là độ dày và độ đàn hồi của giác mạc .

Nếu giác mạc quá dày nó có thể bị cong quá mức, khiến ánh sáng tập trung trước võng mạc gây ra cận thị nhẹ. Ngược lại, nếu giác mạc quá mỏng sẽ không đủ độ cong, khiến ánh sáng tập trung sau võng mạc gây ra viễn thị.

Độ đàn hồi của giác mạc có ảnh hưởng đến cận thị nhẹ vì nó quyết định khả năng thích ứng của giác mạc với các thay đổi áp suất trong mắt. Nếu giác mạc quá cứng sẽ không thể co giãn dẫn đến biến dạng và gây ra cận thị nhẹ.

Xem thêm: Khi bị cận có nên đeo kính thường xuyên không?

2. Trục nhãn cầu kéo dài ra

Trục nhãn cầu là khoảng cách từ đỉnh nhãn cầu đến võng mạc, nơi ánh sáng được lấy nét để tạo ra hình ảnh. Nếu trục nhãn cầu kéo dài ra quá mức, ánh sáng sẽ tập trung trước võng mạc, làm cho hình ảnh bị mờ và không rõ nét.

Trục nhãn cầu kéo dài ra có thể do nhiều yếu tố như di truyền, môi trường hoặc cả hai. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cận thị nhẹ có thể được di truyền từ bố mẹ hoặc người thân trong gia đình nếu họ cũng có trục nhãn cầu dài.

Ngoài ra, các yếu tố môi trường, làm việc - học tập ở nơi có ánh sáng yếu, nhìn màn hình điện tử quá lâu, thiếu vitamin A… đều góp phần kích thích nhãn cầu dài ra và phát triển thành cận thị nhẹ.

Có thể bạn quan tâm: Bị cận không đeo kính có bị nhược thị không? Cách xử lý thế nào?

3. Do bẩm sinh

Cận thị nhẹ do bẩm sinh là tình trạng mắt nhìn xa không rõ ngay từ lúc chào đời. Nguyên nhân do yếu tố di truyền hoặc môi trường tác động đến sự phát triển mắt của thai nhi.

Nghiên cứu cho thấy, nếu bố mẹ đều bị cận thị thì con cái có nguy cơ bị cận thị lên đến 75%.

Tìm hiểu thêm: Bị cận thị có di truyền không? Nên chăm sóc như thế nào cho đúng?

4. Thói quen sinh hoạt không khoa học

Cận thị nhẹ đến từ nhiều nguyên nhân, trong đó tiếp xúc với ánh sáng xanh, sinh hoạt ở điều kiện thiếu sáng, thiếu dinh dưỡng, ngủ không đủ giấc… đều làm giảm chất lượng thị lực. (2)

10 dấu hiệu bị cận nhẹ phổ biến nhất

10 dấu hiệu của cận nhẹ phổ biến dưới đây có thể giúp bạn phát hiện sớm tật khúc xạ này:

1. Thường xuyên dụi mắt

Vì nhìn không rõ nên người bệnh hay có thói quen dụi mắt. Nhưng dụi mắt dễ làm tổn thương giác mạc gây viêm giác mạc.

2. Nhạy cảm với ánh sáng

Biểu hiện của cận thị nhẹ là mắt nhạy cảm với các loại ánh sáng từ đèn ô tô, ánh sáng mặt trời, đèn tín hiệu khiến người bệnh rất khó chịu.

3. Mỏi mắt khi sử dụng thiết bị điện tử

Nguyên nhân mỏi mắt khi sử dụng thiết bị điện tử xuất phát từ thói quen nhìn lâu, chọn khoảng cách, tư thế ngồi không đúng. Khi nhìn vào màn hình, chúng ta thường quá chăm chú và quên chớp mắt dẫn đến khô mắt, mỏi mắt và đau đầu.

4. Khó nhìn rõ các vật ở xa

Triệu chứng khó nhìn xa khi bị cận thị nhẹ có thể biểu hiện dưới các dạng:

• Nhìn xa mờ: Mắt không thể nhìn rõ các vật ở xa, thậm chí có thể nhìn thấy các vật ở xa như một đám mây.
• Phải nheo mắt khi nhìn xa: Khi bị cận thị nhẹ, bạn sẽ thường có thói quen nheo mắt khi nhìn xa để cố gắng nhìn rõ hơn.
• Đau đầu khi nhìn xa: Khi nhìn xa, mắt phải điều tiết nhiều hơn, điều này có thể gây mỏi mắt và dẫn đến đau đầu.

Xem thêm: Chi phí mổ mắt cận thị bao nhiêu tiền? Bảng giá có đắt không?

5. Dấu hiệu nhức đầu, chảy nước mắt

Nhức đầu và chảy nước mắt là hai dấu hiệu bị cận nhẹ phổ biến. Nguyên nhân là do cận thị làm mắt phải điều tiết nhiều hơn mới có thể nhìn rõ. Mắt làm việc quá sức sẽ mệt mỏi, nhức đầu (vùng thái dương, sau gáy, trán). Tuy nhiên chảy nước mắt nhiều đôi khi là dấu hiệu của một số bệnh lý khác (viêm kết mạc, viêm giác mạc).

6. Khó quan sát vào ban đêm, khi lái xe

Người bị cận thị nhẹ gặp khó khăn khi tham gia giao thông, nhất là trong điều kiện ánh sáng yếu như lúc chập tối hoặc ban đêm. Lúc này, đòi hỏi mắt phải điều tiết mạnh hơn để quan sát đèn hiệu, phương tiện đi ngược chiều, chướng ngại vật trên đường đi.

7. Lạc chỗ khi đọc sách

Cận thị nhẹ có thể gây lạc chỗ khi đọc sách. Ví dụ như không nhìn vào chữ được chỉ mà nhìn chữ chỗ khác, khó khăn khi tìm kiếm một văn bản cụ thể, mắt bị phân tán không tập trung vào một điểm. (3)

8. Tình trạng khô mắt diễn ra thường xuyên

Mắt phải điều tiết quá mức để cố gắng nhìn rõ sẽ gây ra khô mắt. Khô mắt thường biểu hiện bằng cảm giác châm chích, rát và mỏi. Người bệnh thường phát triển hành vi dụi và chớp mắt tiên lục hoặc nhắm chặt mắt.

9. Thường nheo mắt, nghiêng đầu quan sát rõ hơn

Nheo mắt, đua cổ về phía trước hoặc nghiêng đầu để quan sát là biểu hiện của cận thị nhẹ, thường gặp nhất ở trẻ em. Khi nghiêng đầu, người cận có thể điều chỉnh góc nhìn để hình ảnh hội tụ gần hơn với võng mạc, đồng thời nheo mắt giúp giảm độ khúc xạ để nhìn rõ hơn.

Vậy mắt bị cận thị nhẹ có phải đeo kính không?

Nhiều người thắc mắc “Cận thị nhẹ có cần đeo kính không?” Điều này phụ thuộc vào độ cận cụ thể và tính chất học tập, công việc của mỗi người. Nếu như cận nhẹ từ mức 0,25 độ hoặc thấp hơn thì không cần đeo kính vì khả năng quan sát và mức độ ảnh hưởng đến học tập, cuộc sống chưa đáng kể. Từ 0,25 - 0,75 độ, không nhất thiết phải đeo cả ngày nhưng một số trường hợp vẫn nên đeo kính. Độ cận từ 1 - 5 nên đeo kính để thuận tiện nhìn xa trong lúc lái xe, xem phim.

Theo chuyên gia y tế, người cận nhẹ hoàn toàn có nguy cơ tăng độ nếu không sử dụng kính vì mắt phải điều tiết nhiều hơn gây ra mỏi, nhức đầu. Thỉnh thoảng bạn có thể bỏ kính để thư giãn nhưng cần tránh phụ thuộc vào kính quá nhiều.

Các loại kính dành cho người bị cận thị nhẹ

Người bị cận thị nhẹ có thể lựa chọn một trong các loại kính cận sau để nhìn rõ:

1. Kính gọng

Ưu điểm của kính gọng là dễ đeo, dễ tháo, dễ vệ sinh và có nhiều kiểu dáng, mẫu mã đa dạng. Tuy nhiên, kính gọng có thể gây khó chịu cho người đeo khi hoạt động mạnh, bơi lội, đeo khẩu trang hoặc khi thời tiết nóng bức, mưa

2. Kính áp tròng mềm

Kính áp tròng mềm là loại kính được làm từ chất liệu nhựa dẻo, có độ ôm sát giác mạc tốt, mang lại cảm giác thoải mái cho người đeo. Kính áp tròng mềm được dùng cho những người cận thị ở mọi mức độ, bao gồm cả cận thị nhẹ.

Tầm nhìn rộng, không bị vướng víu khi hoạt động, mềm mại, dễ chịu là các ưu điểm loại kính này.

3. Kính áp tròng cứng

Kính áp tròng cứng (kính Ortho-K) có thiết kế đặc biệt để đeo vào ban đêm. Trong khi ngủ, kính sẽ tác động lên giác mạc, giúp thay đổi hình dạng của giác mạc. Khi tháo kính vào ban ngày, người bệnh sẽ nhìn rõ mọi vật như mắt bình thường.

Ưu điểm của kính Ortho-K là hiệu quả cao, giúp giảm từ 2 đến 5 độ cận sau một liệu trình điều trị từ 2 đến 3 tháng. Đặc biệt, kính Ortho-K có thể kiểm soát sự tiến triển cận thị ở trẻ em rất tốt.

Các cách hỗ trợ chăm sóc mắt bị cận thị nhẹ hiệu quả

Ngoài việc đeo kính, người bị cận thị nhẹ cũng cần chú ý chăm sóc mắt đúng cách để ngăn ngừa các biến chứng và kiểm soát sự tiến triển của bệnh bằng chế độ ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tuân thủ lịch khám mắt định kỳ.

Như đã đề cập ở trên, sử dụng mắt kính đúng cách là giải pháp hiệu quả giúp người bị cận thị nhẹ nhìn rõ hơn, ngăn ngừa các biến chứng và kiểm soát sự tiến triển của cận thị.

Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng kính mắt cho mắt bị cận thị nhẹ:

1. Sử dụng kính đúng cách

• Chọn kính có độ cận phù hợp: Độ cận của kính phải được đo và kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa mắt. Nếu độ cận không phù hợp, kính sẽ không mang lại hiệu quả như mong muốn và gây hại cho mắt.
• Đeo kính đúng cách: Kính cần được đeo vừa vặn với mắt, không quá lỏng cũng không quá chặt. Khi đeo kính, bạn cần đảm bảo kính nằm đúng vị trí trên mắt, không bị nghiêng lệch.
• Vệ sinh kính đúng cách: Kính cần được vệ sinh sạch sẽ sau mỗi lần sử dụng để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn. Bạn có thể sử dụng dung dịch vệ sinh kính chuyên dụng hoặc nước muối sinh lý để vệ sinh kính.
• Thay kính định kỳ: Kính cần được thay định kỳ theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường, kính cần được thay sau mỗi 1 - 2 năm sử dụng.

2. Ăn uống đầy đủ các thực phẩm tốt cho mắt

Một trong những cách để phòng ngừa và cải thiện cận thị là xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế uống rượu bia, chất kích thích.

• Các loại rau củ quả có màu vàng, cam, đỏ: Chúng chứa nhiều beta-carotene, một chất chống oxy hóa quan trọng chống lại các gốc tự do. Một số loại rau củ quả bạn có thể bổ sung vào thực đơn hàng ngày bao gồm cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài, cà chua, khoai lang.
• Các loại rau lá xanh: Các loại rau lá xanh như rau cải bó xôi, cải xoăn, xà lách, rau ngót giàu zeaxanthin, vitamin A, lutein. Đây đều là những chất dinh dưỡng cần thiết cho mắt giúp nuôi dưỡng giác mạc bị hư tổn do ánh sáng xanh.
• Các loại cá béo: Bạn có thể bổ sung các loại cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích vì chúng cung cấp nguồn axit béo omega-3 vô cùng phong phú. Đây là một chất dinh dưỡng hỗ trợ chống viêm và bảo vệ mắt khỏi các bệnh lý về mắt như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể.
• Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt lanh là nguồn cung cấp dồi dào vitamin E, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ mắt khỏi các gốc tự do.
• Các loại thực phẩm tốt cho mắt cận giàu kẽm: Kẽm là một khoáng chất quan trọng giúp duy trì thị lực khỏe mạnh. Một số loại thực phẩm giàu kẽm bạn có thể bổ sung bao gồm hàu, thịt bò, thịt gà, đậu phộng.

Chế độ ăn uống hàng ngày là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe thị lực, tuy nhiên chỉ bổ sung dưỡng chất thông qua thực phẩm là chưa đủ để cải thiện độ cận. Trải qua nhiều công trình nghiên cứu, các chuyên gia đến từ Mỹ đã khám phá tinh chất broccophane (chiết xuất bông cải xanh) thiên nhiên có thể giúp cơ thể sản sinh lượng thioredoxin bị suy giảm do: lão hóa, bệnh lý, ô nhiễm môi trường. Đây là một phân tử nhỏ giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào võng mạc và thủy tinh thể .

Đặc biệt, thioredoxin có khả năng làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào thị giác. Do đó, việc bổ sung thường xuyên các tinh chất broccophane, lutein, zeaxanthin, omega-3, các vitamin A, C, E, các khoáng chất kẽm, đồng, mangan sẽ hỗ trợ cải thiện các tật khúc xạ nhẹ, giảm mờ, mỏi mắt một cách an toàn, giúp mắt sáng khỏe tinh anh.

Xem thêm: Thuốc bổ mắt cho người cận thị

3. Tập thể dục, kết hợp các bài tập về mắt

Bên cạnh các hoạt động thể chất, người bệnh tham khảo thêm một số bài tập (chớp mắt, nhìn xa - gần, yoga cho mắt) để giúp tăng cường cơ mắt, kiểm soát khả năng điều tiết, từ đó cải thiện khả năng nhìn xa cho mắt bị cận thị nhẹ.

*Lưu ý: Tập thể dục mắt là một phương pháp an toàn và hiệu quả giúp cải thiện thị lực cận thị nhẹ. Tuy nhiên, bạn cần kiên trì tập luyện trong thời gian dài mới có thể thấy được kết quả. Bạn nên tập luyện đều đặn các bài thể dục cho mắt 2 - 3 lần, mỗi lần 10 - 15 phút trong phòng sáng, tránh tập khi mắt đang mệt mỏi.

Tham khảo thêm: Bài tập cho mắt cận

4. Dành gian nghỉ ngơi cho mắt

• Hãy nhớ quy tắc 20 - 20 - 20: Cứ sau mỗi 20 phút dùng thiết bị điện tử, làm việc, học tập hãy dành 20 giây nhìn vào một vật ở xa ít nhất 6m. Điều này sẽ giúp mắt của bạn thư giãn và tập trung trở lại.
• Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trong bóng tối: Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử gây hại cho mắt và làm tăng độ cận. Để giảm thiểu tác hại của ánh sáng xanh, bạn nên sử dụng các ứng dụng lọc ánh sáng xanh trên điện thoại hoặc máy vi tính; nên đeo kính cận có tính năng chống ánh sáng xanh.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc (7 - 8 tiếng/ đêm) giúp cơ thể sản xuất hormone, có tác dụng hỗ trợ thị lực khỏe mạnh.

5. Khám mắt định kỳ

Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm và điều chỉnh độ cận thị kịp thời, ngăn chặn tình trạng cận thị tiến triển nặng hơn.

Tần suất khám mắt định kỳ không giống nhau mà phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mắt. Thông thường mỗi năm nên kiểm tra mắt 2 lần và có thể kiểm tra thường xuyên hơn nếu bạn phải làm việc cả ngày với máy vi tính.

Cận thị nhẹ mặc dù chưa gây ra nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập nhưng nếu không được chăm sóc tốt sẽ tăng độ nhanh chóng. Nếu bạn gặp phải một hoặc nhiều dấu hiệu bị cận nhẹ, hãy đến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và đeo kính cận nếu cần thiết. Bạn cũng nên kết hợp những giải pháp chăm sóc mắt cận thị như bổ sung các tinh chất tốt cho mắt để cải thiện thị lực.