Từ xưa, sen được xem là bài thuốc quý với nhiều công dụng cho sức khỏe. Bột củ sen, hoa và hạt sen cũng rất được ưa chuộng vì dễ bảo quản, chế biến món ngon có lợi cho cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu 12 tác dụng của bột củ sen đối với sức khỏe và lưu ý khi sử dụng qua bài viết sau!
1Củ sen là gì? Thành phần dinh dưỡng trong củ sen
Củ sen phổ biến trong ẩm thực châu Á, mang lại độ giòn nhẹ cho các món xào và súp. Bộ phận trong sen thường được sử dụng để làm thuốc là lá, hoa, hạt và rễ. [1]
Củ sen giàu vitamin và khoáng chất, cung cấp carbohydrate và chất xơ lành mạnh, không có chất béo và cholesterol. Khi cắt lát, củ sen tạo ra hình dáng giống bông tuyết, hoàn hảo để trang trí món ăn.
Cứ 100 g bột củ sen có chứa các thành phần dinh dưỡng sau [2]:
- Calo: 74 Kcal.
- Chất đạm: 2.6 g.
- Chất béo: 0.1 g.
- Carbohydrate: 17.2 g.
- Chất xơ: 4.9 g.
- Canxi: 45 mg.
- Sắt: 1.16 mg.
- Magiê: 23 mg.
- Phospho: 100 mg.
- Kali: 556 mg.
- Natri: 40 mg.
- Vitamin C: 44 mg.
- Vitamin B9: 13 mcg.
Củ sen giàu vitamin và khoáng chất, cung cấp carbohydrate và chất xơ lành mạnh, không có chất béo
2Bột củ sen có tác dụng gì?
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Cứ 1/2 cốc củ sen luộc chứa 218 mg kali, chiếm 5-10% nhu cầu hàng ngày của người lớn, giúp điều trị cao huyết áp. Folate và vitamin C trong củ sen cũng cần thiết để ngăn ngừa bệnh tim. Vì thế, củ sen rất tốt cho sức khỏe tim mạch.
Cứ 1/2 cốc củ sen luộc chứa 218 mg kali, chiếm 5-10% nhu cầu hàng ngày của người lớn, giúp điều trị cao huyết áp
Ngăn ngừa táo bón
Cứ trong 1/2 chén củ sen nấu chín cung cấp gần 2 gam chất xơ, hỗ trợ cải thiện sức khỏe đường ruột.
Bột củ sen chứa chất xơ không hòa tan làm mềm và tăng khối lượng phân, giúp đường ruột hoạt động trơn tru. Bổ sung 20-30 gam chất xơ mỗi ngày giúp ngăn ngừa táo bón.
Cứ trong 1/2 chén củ sen nấu chín cung cấp gần 2 gam chất xơ, hỗ trợ cải thiện sức khỏe đường ruột
Giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh thai kỳ
Củ sen cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho thai kỳ khỏe mạnh như folate (vitamin B9) giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, củ sen còn chứa choline, sắt và canxi, hỗ trợ tốt cho sức khỏe thai kỳ.
Củ sen cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cho thai kỳ khỏe mạnh như folate (vitamin B9) giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh
Tăng cường tuần hoàn máu
Ăn củ sen giúp tăng cường năng lượng bởi việc điều hòa lưu thông máu, cung cấp đủ oxy cho cơ thể. Củ sen giàu đồng và sắt, kích thích hình thành hồng cầu, cải thiện sức khỏe tim mạch. [3]
Tăng sức đề kháng cho cơ thể
Củ sen là nguồn cung cấp vitamin C tốt, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Theo nghiên cứu trên tạp chí Chất dinh dưỡng, vitamin C hỗ trợ chức năng tế bào miễn dịch, bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn và các mầm bệnh.
Thiếu vitamin C có thể làm suy giảm hệ miễn dịch và dễ bị nhiễm trùng. Ngoài ra, rễ sen lên men và các chất phytochemical trong hoa sen cũng hỗ trợ sức khỏe miễn dịch và giúp điều hòa miễn dịch.
Hỗ trợ sức khỏe não bộ
Củ sen được coi là thực phẩm chứa nhiều đồng. Đồng không chỉ giúp thúc đẩy mức năng lượng, tăng cường xương và hỗ trợ quá trình trao đổi chất mà còn giúp tăng cường sức khỏe não bộ bằng cách kích hoạt chức năng của các con đường thần kinh.
Nghiên cứu cho thấy sự thiếu hụt đồng liên quan đến bệnh Alzheimer. Ăn củ sen và thực phẩm giàu đồng khác có thể giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức. Củ sen chứa nhiều polyphenolic giúp cải thiện chức năng thần kinh bằng cách kích thích sản xuất các yếu tố dinh dưỡng thần kinh từ não, hỗ trợ sức khỏe tế bào thần kinh đệm.
Ăn củ sen và thực phẩm giàu đồng khác có thể giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức
Hạn chế các bệnh về đường hô hấp
Bột củ sen không chỉ làm sạch hệ hô hấp và ngăn ngừa các bệnh lý đường hô hấp mà còn giúp loại bỏ chất nhầy tích tụ và giảm tình trạng ho. Đồng thời, nước ép củ sen còn giúp điều trị các bệnh như lao phổi và hen suyễn.
Củ sen là nguồn cung cấp vitamin C tốt, giúp tăng cường hệ miễn dịch
Tốt cho da, tóc và mắt
Việc bổ sung củ sen trong chế độ ăn uống có thể mang lại lợi ích cho da, tóc và mắt. Vitamin A có trong củ sen có đặc tính chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng và các bệnh về mắt, thậm chí còn giúp điều trị các vấn đề về da và viêm.
Việc bổ sung củ sen trong chế độ ăn uống có thể mang lại lợi ích cho da, tóc và mắt
Làm sáng da
Củ sen cung cấp một lượng lớn vitamin C, giúp chống oxy hóa và cải thiện sức khỏe của da. Việc bổ sung vitamin C từ củ sen có thể giúp da trở nên săn chắc và sáng hơn. [4]
Đồng thời vitamin C kích thích tổng hợp collagen, bảo vệ da khỏi tổn thương từ gốc tự do và tia UV, cũng như giảm dấu hiệu lão hóa và sắc tố da.
Nghiên cứu cho thấy củ sen ức chế sản xuất collagenase, giúp chống lão hóa và giảm nếp nhăn da.
Củ sen cung cấp một lượng lớn vitamin C, giúp chống oxy hóa và cải thiện sức khỏe của da
Cung cấp năng lượng
Ăn củ sen tăng lượng sắt trong cơ thể, giúp cung cấp năng lượng và tăng cường sức khỏe. Sắt hỗ trợ việc vận chuyển oxy đến các tế bào, giúp giảm mệt mỏi và tăng cường năng suất làm việc.
Đồng thời, các polysaccharides trong củ sen cũng giúp tăng cường năng lượng và trao đổi chất.
Hỗ trợ tiêu hóa và kiểm soát cân nặng
Củ sen giàu chất xơ, giúp tăng cường tiêu hóa và giảm táo bón. Chế độ ăn giàu chất xơ cũng giúp giảm cảm giác đói và hỗ trợ quá trình giảm cân.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ chất xơ giúp kiểm soát năng lượng tiêu thụ và ngăn ngừa tăng cân. Củ sen cũng bảo vệ dạ dày và thúc đẩy quá trình tiêu hóa.
Củ sen giàu chất xơ, giúp tăng cường tiêu hóa và giảm táo bón
3Hướng dẫn cách làm bột củ sen đơn giản tại nhà
Chuẩn bị:
Chọn củ sen tươi, to, tròn, khi bẻ ra giòn và xốp. Ưu tiên chọn củ sen có 9 lỗ bên trong để có nhiều tinh bột.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch củ sen, loại bỏ bùn đất. Cắt đầu và đuôi củ sen, rồi rửa kỹ dưới nước chảy.
- Xay nhuyễn củ sen trong máy nghiền và lọc qua 3 lần để thu được bột.
- Sau đó, cắt bột thành từng miếng mỏng và đều nhau. Sử dụng dao để cắt/thái mềm mại và linh hoạt giữa hai tay.
- Phơi khô bột củ sen trong khoảng 7-8 tiếng để có thể bảo quản được trong 1 năm. Bột củ sen sẽ trở nên mịn màng, thơm ngon và màu trắng ngà sau khi phơi khô.
4Cách sử dụng bột củ sen an toàn và hiệu quả
Cách sử dụng bột củ sen trong ẩm thực và làm đẹp:
- Món ăn bổ dưỡng: Pha bột củ sen với nước nguội, sau đó thêm nước sôi nóng. Khuấy cho đến khi bột tan và sánh lại. Rắc một ít quế hoa lên trên để thêm hương thơm dịu. Món này có vị dẻo, ngọt nhẹ và thơm dễ chịu.
- Trị ho, cảm lạnh: Dùng 1 thìa cà phê bột củ sen pha với nước nóng, thêm muối và nước gừng. Đun nhỏ lửa cho đến khi sôi và uống nóng để giúp giảm các triệu chứng viêm phổi, suyễn, ho gà cho các bé sơ sinh.
- Nấu súp bổ dưỡng cho người bệnh phổi: Thêm bột sắn dây và tương tamari vào súp để tăng cường sức khỏe phổi, đặc biệt tốt cho người bị ung thư phổi hoặc những người MC, ca sĩ, nhà giáo, những nghề phải nói nhiều.
- Làm bánh: Bột củ sen có thể sử dụng để làm bánh như các loại bột khác.
- Mặt nạ dưỡng da: Trộn 2 thìa bột củ sen với 1/2 thìa mật ong cùng với 20ml nước hoặc sữa tươi để tạo thành mặt nạ dưỡng da. Hoặc trộn bột củ sen với 20ml hydrosol nước hoa hồng hoặc nước hoa cam để làm mặt nạ se khít lỗ chân lông và làm sáng da.
5Những lưu ý khi sử dụng bột củ sen
Bảo quản đúng cách
Cách chọn và sử dụng củ sen:
- Chọn củ sen tươi tại các cửa hàng thực phẩm sức khỏe. Lựa chọn những củ sen có thân rễ nặng, chắc và mịn, tránh những củ có vỏ bầm tím hoặc thâm.
Chọn những củ có bề ngoài lành lặn, vỏ không bị xước hay xuất hiện các vết thâm, nứt
- Bảo quản củ sen tươi ở nơi tối, mát trong 3-4 ngày hoặc trong tủ lạnh tối đa 2 tuần.
Bảo quản củ sen trong ngăn mát tủ lạnh
- Củ sen cũng có sẵn ở dạng thái lát, đông khô hoặc đóng hộp.
- Để làm sạch và chuẩn bị củ sen, tách củ ra và rửa sạch, cắt bỏ phần đuôi và bóc vỏ.
- Thái củ sen thành dải mỏng hoặc khối, có thể ăn sống hoặc nấu chín. Thêm vào các món salad, rau củ xào, súp, món hầm hoặc món xào.
- Ngâm củ sen thái lát trong nước giấm hoặc nước chanh để ngăn sự đổi màu.
- Củ sen non và mềm có thể ăn sống, nhưng củ sen trưởng thành cần nấu chín trước khi ăn vì có vị quá đắng.
Thời điểm sử dụng
Vì hàm lượng chất xơ trong bột củ sen cao, nên tốt nhất là ăn bột củ sen trước bữa ăn chính khoảng 30 phút hoặc sau bữa ăn chính 1 tiếng. Điều này giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn một cách hiệu quả hơn.
Bột củ sen không tốt cho người tiểu đường
Khi sử dụng sen làm thuốc, bột sen hoặc chiết xuất sen có thể giảm lượng đường trong máu. Do đó, người mắc bệnh tiểu đường chỉ nên sử dụng sản phẩm chứa sen dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Nếu sử dụng sản phẩm chứa hoa sen, cần chú ý đến các dấu hiệu hạ đường huyết và ngừng sử dụng ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật theo lịch trình.
Người thể hàn hoặc cảm lạnh không nên ăn nhiều bột củ sen
Vì củ sen có tính lạnh, những người có thể trạng hàn hoặc đang cảm lạnh, hàn khí trong cơ thể nên hạn chế ăn bột củ sen để tránh mệt mỏi hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Chú ý tác dụng phụ và dị ứng có thể gặp phải
Mặc dù không phổ biến, dị ứng với củ sen vẫn có thể xảy ra. Triệu chứng có thể bao gồm nổi mề đay, khó thở, sưng lưỡi hoặc chóng mặt. Để xác định nguyên nhân và chẩn đoán, bạn nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa dị ứng.
Bột củ sen là bài thuốc quý với giá trị dinh dưỡng cao, hỗ trợ điều trị bệnh lý và bồi bổ sức khỏe. Nếu thấy bài viết hay và hữu ích thì hãy chia sẻ đến bạn bè và người thân nhé!
