Động từ được sử dụng phổ biến trong cả văn nói và văn viết của Tiếng Việt. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn động từ là gì và chức năng của nó trong câu để cải thiện khả năng giao tiếp, viết lách của mình thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây. Hơn thế nữa, các ví dụ và bài tập sẽ giúp bạn củng cố kiến thức về từ loại này!
Động từ là từ loại được sử dụng để diễn tả trạng thái hoặc hoạt động của sự vật, hiện tượng, con người. Ví dụ như: Chạy, nhảy, bơi, đi, đứng…
Động từ là gì trong Tiếng Việt? Đây là loại từ dùng để chỉ trạng thái hoạt động của con người hay một sự vật.
Cụm động từ được ghép bởi động từ và tính từ hoặc trạng từ hoặc danh từ. Như vậy, động từ chính sẽ được nhấn mạnh ý nghĩa hơn nhờ tính từ, trạng từ, danh từ đi kèm.
Ví dụ:
Cụm động từ kết hợp trạng từ: Đi nhanh, nói nhỏ, chạy chậm.
Cụm động từ kết hợp danh từ: Làm việc, đá bóng, ăn bánh, học bài.
Cụm động từ kết hợp tính từ: Nói chuyện vui, làm việc hiệu quả, ăn uống thả ga.
Nói chung cả động từ và cụm động từ đều đảm nhận chức năng giống nhau, như là:
Chức năng cơ bản nhất của động từ chính là diễn tả hành động nào đó. Ví dụ như: Anh ấy thức dậy sớm để đi học.
Chức năng chính của động từ là diễn tả, mô tả hành động hoặc trạng thái của người, sự vật, hiện tượng.
Trong câu, động từ thường xuyên đóng vai trò làm vị ngữ, xác định hành động mà chủ ngữ thực hiện. Ví dụ: Chiếc lá bay theo gió.
Một số trường hợp, động từ cũng được sử dụng làm chủ ngữ với mục đích nhấn mạnh.
Ví dụ: Tập thể dục giúp nâng cao sức khỏe.
Ngoài ra, động từ cũng được dùng như một trạng ngữ nhằm diễn tả tần suất, cách thức, mức độ.
Ví dụ: Để làm bài kiểm tra đạt điểm cao, anh ấy đã học hành rất chăm chỉ.
Tiếng Việt phân loại động từ thành 2 loại gồm: Động từ chỉ trạng thái, động từ chỉ hoạt động. Ngoài ra, động từ còn được phân loại theo vai trò với hai loại: Nội động từ, ngoại động từ.
- Động từ chỉ hoạt động
Loại từ được sử dụng nhằm diễn tả hoạt động, hành động của người, sự vật, hiện tượng. Thông thường, đây là những từ diễn đạt về hành động, sự chuyển động và trả lời cho câu hỏi “làm gì”.
Ví dụ: Đi bộ, hát hò, đạp xe.
Động từ chỉ hoạt động biểu thị sự việc, hành động xảy ra để người giao tiếp hiểu được hoạt động đó.
- Động từ chỉ trạng thái
Loại từ được sử dụng để diễn tả cảm xúc, trạng thái của người, sự vật, hiện tượng. Từ được dùng để làm đáp án cho câu hỏi “làm sao”.
Ví dụ: Cục đá đang tan chảy.
- Nội động từ
Từ được dùng để chỉ về người có hành động đó. Thường trong câu sẽ sử dụng thêm quan hệ từ để bổ nghĩa.
Ví dụ: Cô ấy đạp xe tới đón tôi.
- Ngoại động từ
Loại từ này được dùng để chỉ về người, sự vật khác chứ không phải chủ ngữ.
Ví dụ: Bất cứ ai cũng quý mến anh ta.
Các động từ thường được kết hợp với các loại từ khác như: Danh từ, tính từ, trạng từ… Mục đích là để câu văn đủ nghĩa, tính biểu cảm cao. Tuy nhiên, có một vài từ mà chỉ kết hợp được với động từ chỉ hoạt động.
Ngoài ra, nó không thể kết hợp với động từ chỉ trạng thái. Ví dụ như từ “xong”, chúng ta chỉ dùng “ăn xong, học xong” chứ không ai dùng “buồn xong, vui xong”.
Trong một số trường hợp đặc biệt, bạn cần lưu ý để sử dụng động từ một cách đúng nhất.
Thêm nữa, có một vài trường hợp nội động từ được dùng như động từ chỉ trạng thái. Một số động từ chỉ trạng thái được dùng như tính từ. Ví dụ: Anh ấy là một người rất vui vẻ.
Các bài tập về động từ sẽ giúp bạn hiểu hơn ý nghĩa và cách sử dụng từ loại này hiệu quả nhất.
- Hôm nay, Nam đã … (đi/ăn) học sớm.
Đáp án: Đi
- Chị Lan rất hay … (hát/đọc) sách trước khi ngủ.
Đáp án: Đọc.
- Cô giáo đang… (giảng/viết) môn Lịch Sử.
Đáp án: Giảng
- Chúng em … (đi bộ/đi xem) phim với nhau.
Đáp án: Đi xem.
Viết lại câu sau thành câu mới sao cho động từ được dùng làm chủ ngữ:
Tôi chơi thể thao rất đam mê => Chơi thể thao là đam mê của tôi.
Bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi khi ngủ nướng => Ngủ nướng sẽ làm bạn cảm thấy mệt mỏi.
Tôi giải tỏa căng thẳng bằng cách đọc sách => Đọc sách là cách để tôi giải tỏa căng thẳng.
Hãy gạch chân vào động từ có mặt trong đoạn văn sau:
Mỗi sớm mai, em dậy thật sớm. Sau đó, em đánh răng, rửa mặt và tập thể dục. Em vào ăn bữa sáng mà mẹ đã chuẩn bị. Sau đó, em tự đạp xe tới trường. Ở trường, em tập trung nghe cô giảng bài. Em rất thích học tiết Ngữ Văn.
Đáp án: dậy, đánh răng, rửa mặt, tập thể dục, ăn, chuẩn bị, đạp xe, nghe, giảng bài, học.
Bạn hãy kết hợp phó từ với động từ để tạo thành cụm động từ:
Hát: hay, dở, tạm được. Ví dụ: Hát hay, hát tạm được.
Đi: Nhanh, chậm, từ từ, dạo, chơi…Ví dụ: Đi chậm, đi từ từ.
Làm: cẩn thận, cẩu thả. Ví dụ: Làm cẩn thận, làm cẩu thả.
Nói: nhỏ nhẹ, to. Ví dụ: Nói nhỏ nhẹ, nói lí nhí, nói to…
Như vậy, bài chia sẻ đã giúp bạn đọc hiểu rõ động từ là gì? Cùng với đó, các ví dụ minh họa dễ hiểu sẽ giúp bạn nắm được vai trò, cách sử dụng động từ đúng cách, hiệu quả.
